poniedziałek, 7 lutego 2011

Potrzebni i zbędni

Przedstawiam Państwu mniejszy fragment opracowania sporządzonego przez dyrektorkę Powiatowego Urzędu Pracy w Górze – Barbarę Murlik. „Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie górowskim I półrocze 2010” zawiera głęboką analizę jednej z przyczyn tak wysokiego bezrobocia na naszym terenie. Lektura „Rankingu …” może dać wiele do myślenia.

W populacji bezrobotnych występuje wysoki odsetek ludzi młodych, o niskim poziomie wykształcenia, nie posiadających doświadczenia zawodowego oraz długotrwale pozostających bez pracy.

Na koniec I półrocza 2010 roku zarejestrowanych było 701 osób w wieku 18-24 lata, tj. 24,75% ogółu (w tym 266 osób legitymujących się wykształceniem gimnazjalnym i poniżej). Najliczniejszą grupę stanowili bezrobotni w wieku 25 - 34 lata (874 osoby), a ich udział w ogólnej liczbie bezrobotnych wyniósł 30,86%. Łącznie osoby młode w wieku 18-34 lata stanowiły 55,61% ogółu bezrobotnych (1.575 osób). Osoby w wieku 35 – 44 stanowiły kolejną grupę bezrobotnych – 524 osób tj. 18,50% ogółu bezrobotnych, kolejną grypę stanowiły osoby w wieku 45 – 54 – 481 osób – 17,0% ogółu bezrobotnych, 216 osób było zarejestrowanych w wieku 55 – 59 tj. 7,6%, ostatnią grupą stanowiły osoby w wieku 60 – 64 lat – 36 osób – 1,3% ogółu bezrobotnych.

Problem bezrobocia wśród ludzi młodych jest sprawą tym istotniejszą, że osoby te w zdecydowanej większości nie posiadają prawa do zasiłku. Dla wielu osób młodych długotrwały problem ze znalezieniem zatrudnienia może zaważyć na przebiegu całej ich kariery zawodowej. Osoby młode, mimo faktu posiadania kwalifikacji, nie posiadają doświadczenia wymaganego przez pracodawców, a dodatkowo nie podejmując pracy zaraz po ukończeniu szkoły, tracą również częściowo zdobytą wiedzę teoretyczną. Dlatego bardzo ważna jest pomoc Urzędu Pracy skierowana do tej właśnie grupy osób.

Oferta Urzędu Pracy kierowana do grupy osób w wieku poniżej 25 lat nie jest zbyt atrakcyjna i bogata i w głównej mierze sprowadza się do organizowania staży zawodowych oraz przyznawania stypendiów na okres kontynuowania nauki. Efektywność staży jak wiemy bywa różna, tak jak różne są motywacje firm przyjmujących stażystów.

Najwięcej bezrobotnych posiadało wykształcenie gimnazjalne i niższe – 875 osób (30,89%) oraz zasadnicze zawodowe – 895 osób (31,60%). Łącznie te dwie grupy stanowiły 62,49% ogółu. Obserwuje się wzrost liczby osób bezrobotnych z wyższym wykształceniem. W I półroczu 2009 roku liczba zarejestrowanych osób z tymże poziomem wykształcenia wyniosła 122, natomiast na koniec czerwca 2010r. – 137 osób. Natomiast procentowy udział osób bezrobotnych z wykształceniem wyższym w I półroczu 2009r. (5,3%) był wyższy w stosunku do I półrocza 2010r. (4,8%). Duża grupa osób bezrobotnych posiadała również wykształcenie policealne i średnie zawodowe: 628 osób tj. 22,2% ogółu; 297 osób posiadało wykształcenie średnie ogólnokształcące tj. 10,5%.

W populacji bezrobotnych większość stanowią osoby posiadające zawód. Wśród 2.832 zarejestrowanych na koniec czerwca 2010 roku w PUP w Górze pozostawało:
- 2.226 bezrobotnych posiadających zawód, tj. 78,60%,
- 606 bezrobotnych bez zawodu (osoby z wykształceniem gimnazjalnym i niższym oraz średnim ogólnokształcącym), tj. 21,40%.
W strukturze zawodów generujących bezrobocie w I półroczu 2010 roku, pierwszą pozycję w rankingu zajmują osoby bez zawodu (mimo, iż liczba ich zmalała w porównaniu do I półrocza 2009 roku o 30 osób) natomiast drugą sprzedawcy czyli dokładnie tak samo jak w I półroczu 2009 roku.

Wzrosła liczba bezrobotnych zarejestrowanych w zawodzie ślusarz. Według stanu na 30.06.2009 roku zarejestrowanych w tym zawodzie było 134 osób, natomiast na koniec czerwca 2010 roku ich liczba wzrosła do 157, wzrosła również liczba osób zarejestrowanych w zawodzie:
- sprzedawca z 158 osób na koniec I półrocza 2009r. do 256 osób na koniec I półrocza 2010r., (czyli o 98 osób),
- murarz: z 64 osób według stanu na koniec czerwca 2009 roku do 75osób na koniec czerwca 2010r.
- sprzątaczka: z 16 osób według stanu na koniec czerwca 2009 roku do 37 osób na koniec czerwca 2010r.
- asystent ekonomiczny: z 77 osób według stanu na koniec czerwca 2009r. do 88 osób na koniec czerwca 2010r.
- kucharz: z 42 osób według stanu na koniec czerwca 2009r. do 57 osób na koniec czerwca 2010r.

Natomiast nieznacznie zmniejszyła się liczba osób:
- bez zawodu z 636 osób według stanu na koniec czerwca 2009 roku do 606 osób na koniec czerwca 2010r.
- technik mechanik: z 61 osób według stanu na koniec czerwca 2009 roku do 55 osób na koniec czerwca 2010r.

Przyczyn takiej sytuacji upatrywać należy w postępującej pauperyzacji ludności, zwłaszcza zamieszkującej tereny wiejskie powiatu. Osoby te charakteryzują się małą mobilnością, brakiem chęci do zmian, brakiem wiary w „lepszą przyszłość”. Osoby te nie mają potrzeby podnoszenia własnych kwalifikacji, przeważnie legitymują się wykształceniem podstawowym.
Ponadto w grupie osób nie posiadających zawodu znajdują się osoby z wykształceniem średnim ogólnokształcącym.
Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie pozwala na sformułowanie następujących wniosków:
* Zawodami generującymi największe bezrobocie jest sprzedawca, ślusarz oraz osoby bez zawodu (w grupie tej są osoby z wykształceniem ogólnokształcącym, gimnazjalnym i niższym).
* Największy wskaźnik szansy uzyskania oferty wśród dużych grup zawodów notuje się wśród: kierowników małych przedsiębiorstwa, robotników pomocniczych w rolnictwie, rybołówstwie i pokrewnych, pracowników obsługi biurowej oraz wśród nauczycieli praktycznej nauki zawodu i instruktorów natomiast mniejsze szanse uzyskania oferty mają: pracownicy obrotu pieniężnego i obsługi klientów, pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy, specjaliści nauk przyrodniczych i ochrony zdrowia.
* W rankingu zawodów generujących długotrwałe bezrobocie największym ryzykiem obarczeni są: kierownicy małych przedsiębiorstw, operatorzy i monterzy maszyn, rolnicy, kierowcy i operatorzy pojazdów, leśnicy i rybacy, pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach, specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych.

Natomiast najniższy wskaźnik generowania długotrwałego bezrobocia występuje w grupie: rolników i rybaków pracujących na własne potrzeby, kierowników dużych i średnich organizacji, nauczycieli praktycznej nauki zawodów i instruktorów, pozostałych specjalistów, specjalistów nauk przyrodniczych i ochrony zdrowia.
* Do najbardziej deficytowych specjalności zaliczyć należy: pracownik gospodarczy, sekretarka fakturzystka, dozorca, pomoc kuchenna, salowa, prasowaczka, księgowy, bibliotekarz, animator kultury, pomoc laboratoryjna, asystent bankowości, asystent ekonomiczny.
Najwięcej ofert pracy wpływa również na stanowisko: robotnik gospodarczy, w związku z tym jest to również jeden z najbardziej deficytowych zawodów na terenie powiatu.
* Do zawodów nadwyżkowych według specjalności należą: sprzedawca, bukieciarz, technik budownictwa, technik elektronik, technik elektryk, krawiec, szwaczka, ubojowy, jeliciarz, stolarz, krojczy, rolnik produkcji
roślinnej i zwierzęcej, rolnik upraw polowych. Wybór ścieżki kariery zawodowej, przed którym stają osoby młode wymaga podjęcia decyzji o kierunku kształcenia szkolnego.

Analiza ofert pracy zgłoszonych do Powiatowego Urzędu Pracy w Górze wskazuje na fakt, iż mimo deficytu podaży siły roboczej w znaczącej liczbie zawodów, nie wszystkie oferty są w pełni realizowane. Wynika to głównie z braku dopasowania wymogów zgłaszanych ofert pracy do rzeczywistego poziomu i rodzaju kwalifikacji zawodowych posiadanych przez osoby bezrobotne.

Duża liczba bezrobotnych posiada kwalifikacje zdezaktualizowanei nieodpowiadające nowoczesnym standardom rynku pracy. Zmiany jakie zachodzą w treści zawodów powinny być na bieżąco uwzględniane w aktualizowanych programach kształcenia zawodowego. Trudności z jakimi boryka się system kształcenia sprawia, że nie wszystkie szkoły zawodowe kształcą w pełni przygotowany do pracy personel zawodowy. Ponadto klasyfikacja zawodów i specjalności, którą posługuje się szkolnictwo nie jest kompatybilna z tą, która powstała na potrzeby rynku pracy. Rozbieżności w nazewnictwie zawodów mają swoje odzwierciedlenie w przypisywaniu zawodów do określonych grup i dobieraniu ich do konkretnych stanowisk pracy.

Decyzja ta powinna opierać się z jednej strony o predyspozycje i cechy osobowościowe, z drugiej natomiast o informacje płynące z lokalnego rynku pracy. Analiza lokalnego rynku pracy powinna dostarczać informacji na temat obecnego i przyszłego zapotrzebowania rynku pracy na poszczególne zawody. Dokonując świadomego wyboru kierunku kształcenia w zawodzie deficytowym, uczeń może w istotny sposób poprawić swoją pozycję na lokalnym rynku pracy poprzez zwiększenie prawdopodobieństwa znalezienia i utrzymania pracy w dłuższej perspektywie.

Brak komentarzy: