Czy grozi nam powódź? - cz. I

Wszystkich cieszy zbliżająca się nieuchronnie wiosna. Zrobi się zielono, spłyną śniegi. Pytanie brzmi jednak: gdzie spłyną i co się stanie, jak zaczną spływać. Śniegu tej zimy mieliśmy w bród, to i ze spłynięciem mogą być problemy.
Nad tym właśnie zastanawiano się dzisiaj w Starostwie Powiatowym podczas posiedzenia Powiatowego Zespołu Zarządzania Kryzysowego, które odbyło się w poszerzonym składzie. Na obrady zaproszono przedstawicieli gmin z terenu naszego powiatu oraz instytucji, które na wypadek najgorszego będą musiały stawić czoła nieszczęściu.

Obrady otworzył Tadeusz Juska, który jest dyrektorem Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego. Wprowadził on w tematykę obrad zaproszonych gości.
Tadeusz Juska poinformował zebranych o ustaleniach, jakie zapadły podczas posiedzenia wojewódzkiego sztabu antykryzysowego we Wrocławiu 2 lutego 2010 roku. We Wrocławiu spotkali się przedstawiciele powiatów, na terenie których może nastąpić powódź.

Ustalono, że w razie takiej sytuacji dla naszego powiatu z odsieczą przybędzie wojsko. Nas wspomóc ma jednostka saperska z Głogowa. Wezwanie jej na pomoc odbywało się będzie poprzez wojewodę. Oprócz tego – w razie konieczności – odwodami strażaków dysponuje Komendant Wojewódzki, który także może nas wesprzeć sprzętem i ludźmi w przypadku powodzi.

Szef od „kryzysów” przedstawił prezentację, z której zebrani dowiedzieli się wielu bardzo interesujących rzeczy. Dzięki uprzejmości „kryzysów” mogą Państwo jej najistotniejsze fragmenty podziwiać poniżej.

Dyrektor Juska opowiedział też o obawach związanych z topnieniem śniegu. Może nas spotkać przykra niespodzianka ze strony Czechów, którzy też mają problem z nadmiarem śniegu. Co prawda – mówił Tadeusz Juska – jest umowa z rządem czeskim na ten temat, ale jak ich bieda przyciśnie, to spuszczą nam wodę, by ratować siebie.

Wszystko wskazuje na to, iż w ostatniej dekadzie lutego czeka nas odwilż. Tak przynajmniej twierdzą spece od pogody. I wówczas czekać nas może niemiła niespodzianka.

Prognoza dla Góry na okres 18 i 19.02.2010.

Jak stwierdził Tadeusz Juska: „Przez teren powiatu Góra przepływają rzeki, które w niesprzyjających okresach stanowią znaczne zagrożenie powodziowe. Należą do nich rzeki Odra, Barycz i Orla oraz cieki wodne Rów Polski, Rów Śląski, Wiewiernica, Łacha, Świernia i Tynica.Generalnie największe zagrożenie powodziowe występuje na terenach przyległych do rzeki Odry na długości ok. 31 km.".

Dyrektor Juska scharakteryzował poszczególne rzeki, które przepływają przez nasz powiat pod kątem ich zagrożenia. Zebrani otrzymali również materiały dotyczące zagrożenia powodziowego na terenie naszego powiatu, których najważniejsze fragmenty prezentuję Państwu poniżej dzięki uprzejmości dyrektora od „kryzysów”.

Rzeki i cieki wodne

Odra jest uregulowana i obwałowana. Stan wałów rzeki w większości przypadków określa się jako zły. Okresowe przybory wód uznaje się jako niegroźne. Największe zagrożenie powodziowe występuje po długiej i mroźnej zimie. Ponadto obserwuje się przedostawanie wody poza obszar wałów wskutek procesu jej przenikania pod wałem. Podniesienie poziomu wody do stanu alarmowego powoduje cofanie się wody w rzece Barycz, woda wlewa się do koryta powodując zmianę jej biegu, co w znaczny sposób potęguje zagrożenie powodziowe.

Barycz jest częściowo obwałowana. Zagrożenie powodziowe ma najczęściej miejsce w okresie roztopów i kry lodowej, okres przyboru wody w Odrze.

Orla - stan obwałowań budzi zastrzeżenie, zdarzają się również odcinki nie obwałowane. W przypadkach gwałtownych przyborów wody rzeka stanowi duże zagrożenie dla terenu miasta i gminy Wąsosz.

Rów Polski, Rów Śląski, Wiewiernica , Łacha, Świernia, Tylnica: są to cieki wodne częściowo obwałowane. Przy spływach większych wód powstają lokalne rozlewiska powodujące zalanie przyległych łąk, gruntów ornych oraz obszarów leśnych.

Największe zagrożenie powodziowe stwarza rzeka Odra, Barycz i Orla. Stany alarmowe i ostrzegawcze powyższych rzek przedstawiają się następująco:
Odra – wodowskaz znajduje się w miejscowości Ścinawa, ustawiony na 331,9 kilometrze biegu rzeki.
- stan ostrzegawczy wynosi 350 cm.
- stan alarmowy 400 cm.

Barycz – wodowskaz znajduje się w miejscowości Osetno, ustawiony na 17,5 kilometrze biegu rzeki.
- stan ostrzegawczy wynosi 260 cm.
- stan alarmowy 330 cm.

Orla – wodowskaz znajduje się w miejscowości Korzeńsko, ustawiony na 15,3 kilometrze biegu rzeki.
- stan ostrzegawczy wynosi 220 cm.
- stan alarmowy 260 cm.

Najbardziej zagrożone obszary

1.

Tereny przyległe do rzeki Odry – zagrożone miejscowości: Smolne - Borki, Bieliszów, Majówka, Chobienia, Lubów, Chorągwice, Ciechanów, Luboszyce Małe, Irządze, Luboszyce, Uszczonów, Równa, Kietlów, Śleszów, Zdziesławice, Masełkowice, Lipowiec, Bełcz Wielki, Głobice, Żabin, Karów, Świerczów, Bartodzieje, Wągroda.
Łącznie na zagrożonych terenach zamieszkuje 2860 osób w 25 miejscowościach.

2. Dolina rzeki Baryczy – zagrożone miejscowości: Wierzowice Małe, Wierzowice Wielkie, Osetno Małe, Ryczeń-leśniczówka, Bartków, Ostrawa, Kowalewo, Bełcz Mały, Lechitów, Sądowel, Ługi, Wąsosz.
Łącznie na zagrożonych terenach zamieszkuje 2317 osób w 12 miejscowościach.

3. Dolina rzeki Orli – zagrożone miejscowości: miasto Wąsosz oraz miejscowość Ługi. Łącznie na zagrożonym terenie zamieszkuje 1567 osób.

Na terenie powiatu górowskiego w wyniku powodzi zagrożonych może być 37 miejscowości, w których zamieszkuje 5177 osób, tj. 13,7 % całkowitej ilości mieszkańców powiatu. Obszar, jaki może zostać zalany w wyniku powodzi to około 10 709,5 ha, co stanowi 14,51 % ogólnej powierzchni powiatu.

Wały przeciwpowodziowe

Odra: długość wału wynosi 32 km. Stan wału w większości jest uważany jako zły. Dotyczy to strony prawej, gdyż Odra wyznacza granicę powiatu. Wały przeciwpowodziowe Odry chronią powierzchnię 6100 ha.

Barycz: ogólna długość wałów przeciwpowodziowych wynosi 77, 8 km. Stan wałów: zadawalający, jedynie na niektórych odcinkach rzeki stan wałów uważany jest jako zły,

- wał cofkowy Odry – długość wałów wynosi 7, 9 km. Stan wałów: zły,
- przegroda dolinowa Klimontów – długość wałów wynosi 1,3 km. Stan wałów: zadowalający,
- przegroda dolinowa Wąsosz – długość wałów wynosi 0,5 km. Stan wałów - zadowalający.
Wały przeciwpowodziowe Baryczy chronią powierzchnię 12 745 ha.

Orla: długość wałów wynosi 16,9 km. Stan wałów: zadowalający.
Wały przeciwpowodziowe Orli chronią powierzchnię 690 ha.

Łacha: długość wałów wynosi 7,1 km. Stan wałów: zły. Wały przeciwpowodziowe Łachy chronią powierzchnię 480 ha.

Wiewiernica: długość wałów wynosi 5,5 km. Stan wałów: zadowalający.

Urządzenia i budowle hydrotechniczne

W utrzymaniu odpowiedniego poziomu wody na rzekach i ciekach wodnych duży wpływ mają jazy, przepusty wałowe, śluzy wałowe i przepompownie melioracyjne, dzięki którym w okresach podwyższonego stanu wód można regulować poziom wody na rzekach i ciekach wodnych, zapobiegając powstaniu miejscowych zalań i podstopień.

a) mosty
Na ciekach wodnych przebiegających przez teren powiatu znajduje się 48 mostów. Lokalizacja w podziale na gminy przedstawia się następująco:
- gmina Góra: 15 szt. (Barycz – 5 szt, Rów Śląski – 10 szt.),
- gmina Jemielno: 5 szt. (Kanał Uszczonowski – 1 szt., Świernia – 3 szt., Tynica – 1 szt.),
- gmina Niechlów: 15 szt. (Barycz – 3 szt., Rów Śląski – 5 szt., Wiewiernica – 5 szt., Kanał Uszczonowski – 2 szt.),
- gmina Wąsosz: 13 szt. (Barycz – 2 szt., Orla – 3 szt., Łacha – 4 szt., Grobelka – 3 szt., Wąsowska Struga – 1 szt.).
Z ogólnej liczby 48 zagrożonych jest 10 mostów.

b) jazy – na terenie powiatu górowskiego na poszczególnych ciekach wodnych występuje 17 jazów.
- Barycz: 10 jazów,
- Rów Polski: 3 jazy,
- Rów Śląski: 2 jazy,
- Wiewiernica: 1 jaz.

c) śluzy - ogólna liczba 26 szt.:
- Barycz: 24 sztuki,
- Orla: 2 sztuki,

d) przepusty – ogólna liczba 188 szt.:
- Odra: 8 sztuk,
- Barycz: 139 sztuk,
- Orla: 25 sztuk,
- Łacha: 16 sztuk,

e) przepompownie – ogólna liczba 6 szt.:
Przepompownie melioracyjne ze zbiornikami wyrównawczymi na terenie powiatu górowskiego znajdują się na nw. ciekach wodnych w miejscowościach:
- Odra: Lubów,
- Barycz: Lubiel,
- Orla: Wąsosz,
- Łacha: Kamień Górowski,
- Rów Śląski: Radosław i Chróścina.
Przepompownie służą do przepompowywania wody z zalanych obszarów do cieków wodnych.

Ocena zagrożeń wodnych w tym powodziowych

Największe zagrożenie powodziowe występuje w okresie wczesnowiosennym oraz podczas intensywnych opadów. W zimie na rzece Odrze, na jej 359 i 369 kilometrze, w okolicy miejscowości Ciechanów i Głobic mogą wystąpić zatory lodowe, w wyniku, których może dojść do wylania rzeki i podtopienia okolicznych terenów rolniczych oraz tych dwóch miejscowości.

Miejscowości zagrożone powodzią oraz ilość mieszkańców do ewakuacji

Na terenie powiatu górowskiego znajduje się 37 miejscowości, które mogą być zagrożone powodzią:

Gmina Góra: Wierzowice Małe, Wierzowice Wielkie, Osetno Małe oraz Ryczeń-leśniczówka.
Liczba gospodarstw zagrożonych zalaniem łącznie w 4 miejscowościach - 81. Ludność przewidziana do ewakuacji w tych miejscowościach to 287 osób.

Gmina Wąsosz: Bartków, Ostrawa, Kowalewo, Bełcz Mały, Lechitów – Sądowel, Ługi oraz miasto Wąsosz.
Liczba gospodarstw zagrożonych zalaniem łącznie w 8 miejscowościach - 672.
Ludność przewidziana do ewakuacji, to 2030 osób.

Gmina Niechlów: Masełkowice, Lipowiec, Bełcz Wielki, Głobice, Żabin, Karów, Świerczów, Bartodzieje, Wągroda.
Liczba gospodarstw zagrożonych zalaniem łącznie w 9 miejscowościach - 426.
Ludność przewidziana do ewakuacji z tych miejscowości - 1104 osoby.

Gmina Jemielno: Smolne – Borki, Bieliszów, Majówka, Chobienia, Lubów, Chorągwice, Ciechanów, Luboszyce Małe, Irządze, Luboszyce, Uszczonów, Równa, Kietlów, Śleszów, Zdziesławice.
Liczba gospodarstw zagrożonych zalaniem łącznie w 16 miejscowościach - 436.
Ludność przewidziana do ewakuacji z tych miejscowości - 1756 osób.

Jutro przedstawię Państwu przebieg narady.